A wąż był bardziej przebiegły niż wszystkie zwierzęta lądowe, które Pan Bóg stworzył. On to rzekł do niewiasty: «Czy rzeczywiście Bóg powiedział: Nie jedzcie owoców ze wszystkich drzew tego ogrodu?» Niewiasta odpowiedziała wężowi: «Owoce z drzew tego ogrodu jeść możemy, tylko o owocach z drzewa, które jest w środku ogrodu, Bóg powiedział: Nie wolno wam jeść z niego, a nawet go dotykać, abyście nie pomarli». Wtedy rzekł wąż do niewiasty: «Na pewno nie umrzecie! Ale wie Bóg, że gdy spożyjecie owoc z tego drzewa, otworzą się wam oczy i tak jak Bóg będziecie znali dobro i zło.

Scena kuszenia koncentruje się wokół rozmowy Ewy z wężem. Wąż namawia kobietę do grzechu:

• budzi wątpliwości co do Bożego zakazu, podważa Jego słowa (Czy rzeczywiście Bóg powiedział: Nie jedzcie owoców ze wszystkich drzew tego ogrodu?);

• kwestionuje prawdziwość słów Boga (Na pewno nie umrzecie!);

• podważa zaufanie ludzi do Boga, sugeruje, że ukrywa On przed nimi prawdziwą wiedzę (Ale wie Bóg, że gdy spożyjecie owoc z tego drzewa, otworzą się wam oczy);

• przekonuje, że ludzie mogą posiąść wiedzę taką jak Bóg (tak jak Bóg będziecie znali dobro i zło).

Wtedy Ewa dostrzegła urodę owoców, które dotąd nie wzbudzały jej zainteresowania, nagle wydały się jej bardzo kuszące. Zerwała jeden owoc i spróbowała, potem podała Adamowi, który był razem z nią. On wziął od niej owoc i zjadł. I nagle otworzyły im się oczy, dostrzegli swoją nagość i zaczęli wstydzić się siebie nawzajem. Dlatego spletli gałązki figowe i zrobili z nich przepaski. Poczuli niepokój i trwogę, wiedzieli, że zawiedli zaufanie Boga i starali się przed nim ukryć. Wtedy Bóg zawołał do Adama:

Gdzie jesteś? On odpowiedział: «Usłyszałem Twój głos w ogrodzie, przestraszyłem się, bo jestem nagi, i ukryłem się». Rzekł Bóg: «Któż ci powiedział, że jesteś nagi? Czy może zjadłeś z drzewa, z którego ci zakazałem jeść?» Mężczyzna odpowiedział: «Niewiasta, którą postawiłeś przy mnie, dała mi owoc z tego drzewa i zjadłem».

Bóg przeklął węża, który skusił niewiastę (bądź przeklęty wśród wszystkich zwierząt domowych i polnych; na brzuchu będziesz się czołgał i proch będziesz jadł po wszystkie dni twego istnienia). Bóg zapowiedział również przyszły los pierwszych ludzi, którzy od teraz będą żyć w trudzie: mężczyzna w pocie czoła do końca swoich dni będzie musiał pracować, by zdobyć pożywienie, a kobieta będzie rodzić w bólach. Bóg przygotował dla ludzi odzienie i wygnał ich z raju, aby nie mieli już dostępu do drzewa życia (Oto człowiek stał się taki jak My: zna dobro i zło; niechaj teraz nie wyciągnie przypadkiem ręki, aby zerwać owoc także z drzewa życia, zjeść go i żyć na wieki). Przed wejściem do ogrodu Eden postawił cherubów z mieczami, by strzegli dostępu do drzewa życia.

W ten sposób Adam i Ewa utracili raj, sprzeniewierzyli się Bogu, popełnili grzech pierworodny, który będzie ciążył na całym ich potomstwie. Zyskali wiedzę o dobru i złu, ale stracili szczęście obcowania z Bogiem. Czy było warto?

konsekwencje grzechu pierworodnego

Adam i Ewa ulegli pokusie i spowodowali szerzenie się zła. Rozpoczęli proces, którego nie mogli powstrzymać. Od teraz ludzie będą popełniać błędy, grzeszyć, ulegać słabościom, których konsekwencją będą złe uczynki. Jak szerzy się zło?

pokusa (wąż) – namysł Ewy – decyzja Ewy – pokusa (Ewa) – namysł Adama – decyzja Adama … itd.

Adam i Ewa:

• dali się skusić złu i spowodowali szerzenie się zła,

• zawiedli zaufanie Boga,

• utracili niewinność (otworzyły im się oczy i poznali, że są nadzy),

• stracili poczucie bezpieczeństwa (wygnanie z raju),

• zostali skazani na ciężką pracę (Adam) i ból rodzenia (Ewa),

• zaczęli odczuwać cierpienie fizyczne (choroby) i moralne (konieczność wyboru, odpowiedzialność za swoje uczynki),

• stali się śmiertelni.

Wąż mówił prawdę – zjedzenie owocu przyniosło Adamowi i Ewie wiedzę, przed którą Bóg starał się ochronić ludzi dla ich dobra:

• zyskali oni większą wiedzę („A wtedy otworzyły się im obojgu oczy”);

• poznali nie tylko dobro, lecz także zło („Oto człowiek stał się taki jak My: zna dobro i zło”);

• doznali uczucia wstydu, odkryli swoje słabości („poznali, że są nadzy”);

• utracili pewność i spokój („Gdy [...] usłyszeli kroki Pana Boga [...] skryli się [...] wśród drzew ogrodu”).

Jeszcze raz po kolei, czyli plan zdarzeń:

1. Bóg stworzył Eden.

A zasadziwszy ogród w Eden na wschodzie, Pan Bóg umieścił tam człowieka, którego ulepił. Na rozkaz Pana Boga wyrosły z gleby wszelkie drzewa miłe z wyglądu i smaczny owoc rodzące oraz drzewo życia w środku tego ogrodu i drzewo poznania dobra i zła.

2. Pierwsi ludzie zostali umieszczeni w Raju.

Pan Bóg wziął zatem człowieka i umieścił go w ogrodzie Eden, aby uprawiał go i doglądał.

3. Bóg zabronił Adamowi i Ewie spożywania owoców z drzewa poznania dobra i zła.

A przy tym Pan Bóg dał człowiekowi taki rozkaz: «Z wszelkiego drzewa tego ogrodu możesz spożywać według upodobania; ale z drzewa poznania dobra i zła nie wolno ci jeść, bo gdy z niego spożyjesz, niechybnie umrzesz»

4. Wąż namówił Ewę do zjedzenia owocu.

A wąż był bardziej przebiegły niż wszystkie zwierzęta lądowe, które Pan Bóg stworzył. On to rzekł do niewiasty: «Czy rzeczywiście Bóg powiedział: Nie jedzcie owoców ze wszystkich drzew tego ogrodu?»

5. Pierwsi ludzie złamali zakaz Boga.

Zerwała zatem z niego owoc, skosztowała i dała swemu mężowi, który był z nią: a on zjadł.

6. Adam i Ewa zostali wygnani z Raju.

«Oto człowiek stał się taki jak My: zna dobro i zło; niechaj teraz nie wyciągnie przypadkiem ręki, aby zerwać owoc także z drzewa życia, zjeść go i żyć na wieki». Dlatego Pan Bóg wydalił go z ogrodu Eden, aby uprawiał tę ziemię, z której został wzięty. Wygnawszy zaś człowieka, Bóg postawił przed ogrodem Eden cherubów i połyskujące ostrze miecza, aby strzec drogi do drzewa życia.

Biblijne pojęcia z opowieści o pierwszych ludziach na stałe zagościły w języku. Pod znaczeniami dosłownymi kryją się znaczenia przenośne, uniwersalne, czytelne dla ludzi wywodzących się z kręgu kultury zachodniej.

Drzewo życia: schronienie, centrum świata, odrodzenie, życie, sprawiedliwość, przemijanie, zmartwychwstanie, nieśmiertelność, moc.