Nazwa Biblii pochodzi od greckiego słowa biblion - zwój papirusu, książka, pismo, w liczbie mnogiej biblia - księgi. Używamy zamiennie określenia Biblia lub Pismo Święte. 

Biblia jest uznawana za świętą przez wyznawców judaizmu , a przez chrześcijaństwo również za natchnioną przez Boga. Dla żydów (wyznawców judaizmu) najważniejsza, święta jest Tora (pięcioksiąg - pierwsze pięć Ksiąg Starego Testamentu).

Stary Testament powstał między XII a II wiekiem p.n.e., w języku hebrajskim i aramejskim. Nowy Testament powstał między połową I wieku a połową II wieku n.e. w języku greckim i aramejskim. Zarówno w przypadku Starego jak i Nowego Testamentu pierwotne teksty zaginęły.  Istniejące wersje opierają się na przekładach i późniejszych manuskryptach.

Stary Testament razem  z Nowym Testamentem  tworzą Pismo Święte – Biblię.  

Niektóre pojęcia związane z Biblią:

• Testament (łac. testamentum - umowa, przymierze, układ, pakt) - to przymierze Boga z ludźmi.  Bóg zawiera przymierze z Izraelitami. Na Górze Synaj Mojżesz otrzymuje od Boga kamienne tablice z wypisanym 10 przykazaniami - Dekalog, którym od tego momentu mają się kierować w swoim życiu Izraelici (tzw. Stare Przymierze).

• Dekalog - zbiór podstawowych nakazów moralnych obowiązujących pierwotnie wyznawców judaizmu, a następnie przyjęty przez chrześcijan. Kodeks moralny wyznawców religii judaistycznej oraz chrześcijan, ale także  podstawowe źródło moralności i etyki kultury zachodniej.  

• Septuaginta - pierwsze tłumaczenie Starego Testamentu z hebrajskiego i aramejskiego na grekę.

• Wulgata - pierwszy przekład Biblii na łacinę.

• Tora - pięć pierwszych ksiąg Biblii (Pięcioksiąg Mojżesza), najważniejszy tekst objawiony judaizmu. Głównym tematem Tory jest przymierze pomiędzy Jahwe a narodem Izraela za pośrednictwem Mojżesza zawarte podczas wędrówki z niewoli egipskiej do Ziemi Obiecanej.  Na Torę składa się:

1. Księga Rodzaju (Genesis) w pierwszej części opisuje historię pierwotną (stworzenie świata i pierwszych  ludzi, ich wygnanie z raju wskutek grzechu) w drugiej części przybliża historię patriarchów od Abrahama do Józefa.

2. Księga Wyjścia (Exodus) w pierwszej części opisuje wyjście Izraelitów z Egiptu aż do przymierza z Bogiem na Górze Synaj. Druga część jest poświęcona opisowi przepisów religijnych przekazanych Mojżeszowi przez Boga.

3. Księga Kapłańska zawiera opis obrzędów i zachowań związanych z oddawaniem czci Bogu Jahwe, prawa oraz opis ofiar za grzechy. Wydarzeń opisano w Księdze Kapłańskiej bardzo mało. 

4. Księga Liczb   zawiera nieco więcej wydarzeń (kolejne etapy wędrówki Izraelitów do Ziemi Obiecanej), choć i tu Jahwe przekazuje pewne elementy prawa swemu ludowi. 

5. Księga Powtórzonego Prawa zawiera między innymi przepisy prawa, które Bóg podyktował Mojżeszowi  na Górze Synaj, poprzedzone Dekalogiem. Księga Powtórzonego Prawa kończy się śmiercią Mojżesza i wkroczeniem Izraelitów do Ziemi Obiecanej. 

Inne ważne księgi Starego Testamentu to m. in.: Księga Hioba, Księga, Koheleta  i Księga Psalmów oraz Pieśń nad pieśniami - księga o tematyce miłosnej.   

Nowy Testament to  druga po Starym Testamencie, część Biblii chrześcijańskiej;  składa się z 27 ksiąg.

W Nowym Testamencie można wyodrębnić cztery części:

1. Cztery Ewangelie - ogłaszają one Dobrą Nowinę poprzez opowieści o Jezusie – jego narodzinach, życiu, nauczaniu, cudach, ukrzyżowaniu, zmartwychwstaniu i wniebowstąpieniu. Autorstwo Ewangelii przypisuje się Mateuszowi, Markowi, Łukaszowi i Janowi.

2.  Dzieje Apostolskie  opowiadają o dziejach pierwszych chrześcijan, począwszy od wydarzeń bezpośrednio po śmierci Jezusa. Ich głównym tematem jest rozszerzanie się chrześcijaństwa w Cesarstwie Rzymskim, zarówno wśród Żydów, jak i pogan, przede wszystkim poprzez opowieści o misjonarskiej pracy Pawła z Tarsu (na pewno pamiętacie, że Paweł jest jedną z postaci historycznych występujących w powieści Henryka Sienkiewicza Quo vadis).

3. Listy Apostolskie zbiór dwudziestu  jeden  listów, to znaczy pism skierowanych do chrześcijańskich wspólnot bądź osób indywidualnych. Większość z listów jest odpowiedzią na teologiczne i praktyczne problemy wspólnot chrześcijańskich, do których są adresowane.  

4. Apokalipsa św. Jana (Księga Objawienia, Objawienie Jana) – jedyna prorocza (przewidująca przyszłość) księga Nowego Testamentu, opisująca koniec świata, powstanie „Nowego Świata” i Sąd Ostateczny. Apokalipsa zawiera bardzo liczne odwołania do Starego Testamentu.

Nowy Testament  oznacza Nowe Przymierze –  Bóg odnawia  starotestamentowe przymierze  poprzez zawarcie Nowego Przymierza z ludźmi, którego wyrazem jest zesłanie  Jezusa Chrystusa (Syna Bożego), który odkupi  ludzkie grzechy i przyniesie światu zbawienie.

Wpływ Biblii na kulturę zachodu jest nie do przecenienia. Biblia jest inspiracją dla wszystkich dziedzin sztuki, filozofii a nawet nauki. Była i pozostaje natchnieniem dla wielu myślicieli i artystów. Szczególny wpływ Biblii widoczny jest w sztukach pięknych (rzeźba, malarstwo) oraz w literaturze. Z Biblii wywodzi się wiele gatunków literackich np. psalmy, przypowieści. Obecna jest również w języku codziennym, czego licznych przykładów dostarcza bogata biblijna frazeologia, funkcjonująca w języku do dzisiaj.  

Na przestrzeni dziejów Biblia odgrywała ważną i znaczącą rolę. Była i jest największym autorytetem w sprawach wiary. To w niej znajduje się wspomniany wcześniej Dekalog. Zawarte w nim przykazania dotyczą każdego aspektu życia. Biblia jest źródłem kultury moralnej, uczy odróżniać dobro od zła, szanować wszystkich ludzi, nikogo nie krzywdzić, ukazuje wciąż aktualne wzorce postępowania. Biblia jest źródłem, z którego bardziej lub mniej świadomie czerpie świat kultury, ale również każdy człowiek osadzony w tym kręgu kulturowym.

W toku edukacji nie raz będziecie mierzyć się z tekstami zainspirowanymi Biblią, czerpiącymi z niej pełnymi garściami albo polemizującymi z nią.  Tak czy inaczej Pismo św. należy do kanonu literatury i nie sposób go pominąć szczególnie w naszym kręgu kulturowym. Pięknie o tym opowiada wiersz Zbigniewa Herberta pt. Książka.

Ta książ­ka ła­god­nie mnie na­po­mi­na nie po­zwa­la

bym zbyt szyb­ko biegł w takt to­czą­cej się fra­zy

każe wró­cić do po­cząt­ku wciąż za­czy­nać od nowa

Od pół wie­ku tkwię po uszy w Księ­dze pierw­szej roz­dział trze­ci wers VII

I sły­szę głos: ni­g­dy nie po­znasz Księ­gi do­kład­nie

po­wta­rzam li­te­rę po li­te­rze - ale mój za­pał czę­sto ga­śnie

Cier­pli­wy głos książ­ki po­ucza:

naj­gor­szą rze­czą w spra­wach du­cha jest po­śpiech

i jed­no­cze­śnie po­cie­sza: masz lata przed sobą 

Mówi: za­po­mnij ze cze­ka cie­bie jesz­cze dużo stro­nic

To­mów łez bi­blio­tek czy­taj do­kład­nie roz­dział trze­ci

W nim bo­wiem jest klucz i prze­paść po­czą­tek i ko­niec

Mówi: nie ża­łuj oczu świec in­kau­stu prze­pi­suj sta­ran­nie

wer­set za wer­se­tem a ko­piuj ści­śle jak­byś od­bi­jał w lu­strze

sło­wa nie­zro­zu­mia­le wy­bla­kłe o tro­ja­kim zna­cze­niu

My­ślę z roz­pa­czą że nie je­stem ani zdol­ny ani dość cier­pli­wy

bra­cia moi są bie­glej­si w sztu­ce

sły­szę ich drwi­ny nad gło­wą wi­dzę szy­der­cze spoj­rze­nia

o póź­nym zi­mo­wym świ­cie - kie­dy za­czy­nam od nowa 

Biblia to również niezwykle bogate źródło frazeologizmów, które do dzisiaj funkcjonują w języku i które bardzo często odnajdujemy w literaturze. Gdy przekonujemy kogoś, żeby uwierzył w siebie, bo wiara może przenosić góry to czerpiemy właśnie z Biblii. Po więcej przykładów biblijnych związków frazeologicznych odsyłam do zakładki: Więcej (związki frazeologiczne)

Stworzenie świata i człowieka 

Wygnanie z raju pierwszych ludzi 

Przypowieści biblijne